winterlinde

In houtwallen en loofbossen op vochtige voedselarme tot matig voedselrijke kalkhoudende grond en langs beken; de winterlinde stelt echter geen hoge standplaatseisen want ook op arme bodems groeit hij nog behoorlijk. Verzuurde, zeer arme bodems verdraagt hij niet. Het is een uitstekende straat- of parkboom die zeer goed snoei verdraagt. Door zijn goede stoofopslag is het ook een goede hakhoutsoort.

Licht

Halfschaduw- tot schaduwplant

Habitus

Boom, tot 30 meter hoog met koepelvormige kroon en omlaag gebogen takken

Blad

Hartvormig, 3-7 cm lang; aan onderzijde blauw-groen, vrijwel kaal maar met bruinrode haarbosjes in de nerfoksels; zijnerven zijn verbonden door onopvallende dwarsnerven die niet uitspringen en niet regelmatig laddervormig geordend zijn; de steel is onbehaard
Herfstkleur: goudgeel
 

Bloeiwijze

Bloei juni-juli (tot op 200 jarige leeftijd vooral aan de top, later middenin); bloemen geelachtig wit, in 5- tot 10 bloemige bijschermen met een 3,5 tot 8 cm lang schutblad; bijen worden sterk aangetrokken door de zoete geur

Vruchten

Nootjes: rond, 0,5 cm in doorsnede, glad of bijna zonder ribben; zaden: glad

Gevoeligheden

Verdraagt geen zout, zink, zware metalen; de winterlinde heeft een goede weerstand tegen rook, stof en luchtverontreiniging; weinig aantasting door schimmels en insecten, wel vaak wildvraat

Cultuurhistorie

Linden waren vroeger vrij algemene bomen in bossen. In de prehistorie was de linde buitengewoon nuttig. Bijna alles van de boom werd gebruikt: het hout als brandhout en voor houtskool, de bast voor touwvezels en het loof als veevoer voor de winter. Vermoedelijk dienden de vruchten en bladeren ook als voedsel voor de mens. De achteruitgang van de linde is te wijten aan een samenspel van klimaatsverandering en menselijke factoren: ontbossing, bosbeweiding en houtkap voor veevoedering (bladloof), en voor bastvezelwinning. Daarna kon de beuk en de haagbeuk op veel plaatsen de open plekken bezetten en de linde nog verder verdringen.

Andere kenmerken

Gedroogde lindebloesem is een huismiddeltje tegen verkoudheid, het werkt zweetbevorderend en bloeddrukverlagend; het hout zie je vaak terug in snij- en draaiwerk omdat het zo zacht en gemakkelijk bewerkbaar is, het werkt zeer weinig; snel verteerbaar bladstrooisel; goede knotboom; brandhout van minder goede kwaliteit